|
Anýtkabir, bilinen siluetinin yaný sýra bilinmeyen bir çok gerçeði (yazan: worst)
|
|
 Türk milletinin kalbinin attýðý yer olan Anýtkabir, bilinen siluetinin yaný sýra bilinmeyen bir çok gerçeði de 53 yýldýr derinliklerinde saklýyor. Yapýmý 9 yýlda tamamlanan yaklaþýk 150 bin ton aðýrlýðýndaki Anýtkabir, heykellerinden süslemelerine, kulelerinden kabartmalarýna
kadar pek çok özel anlamlarla yüklü...
Anýtkabir Komutanlýðý'ndan alýnan bilgiye göre, yapýmýna 9 Ekim 1944'de baþlanan ve 1 Eylül 1953'de tamamlanan Anýtkabir'in yerini ilk olarak Aydýn Milletvekili Mithat Aydýn önerdi. Ata'nýn kabrinin yapýmýyla ilgili komisyon Etnoðrafya Müzesi, TBMM'nin arkasýndaki tepe (Kabatepe),
Ankara Kalesi, Altýndað ve Gazi Orman Çiftliði seçeneklerini eleyerek tam Çankaya'da karar kýlacaðý sýrada, Aydýn Milletvekili Mithat Aydýn daha sonra "Anýttepe" olarak adlandýrýlacak olan Rasattepe'yi önerdi.
Komisyon üyelerinin de burayý gördükten sonra Aydýn'a hak vermeleri üzerine Anýtkabir'in Rasattepe'ye yapýlmasý kararlaþtýrýldý. Türk milletine gömüleceði yer konusunda bir vasiyette bulunmayan Atatürk'ün yýllar önce bir gezi sýrasýnda Rasattepe'yi gezerken aðzýndan dökülen
"Bu tepe ne güzel bir anýt yeri..." sözleri de bugün için çok anlamlý...
Anýtkabir için 1941'de açýlan yarýþmaya, Ýkinci Dünya Savaþý'nýn en çetin günleri yaþanmasýna raðmen Türkiye, Almanya, Ýtalya, Avusturya, Ýsviçre, Fransa ve Çekoslovakya'dan toplam 49 proje katýldý. Ancak en
çok beðenilen üç proje arasýnda Prof. Emin Onat ile Doç. Orhan Arda'nýn "25" numaralý projesi kabul edildi.
VATAN TOPRAÐINDA YATIYOR
750 bin metrekarelik bir alan üzerinde aslanlý yol, tören meydaný, mozole ve on kuleden oluþan Anýtkabir, 907 metre yüksekte yer alýyor. Ata'nýn kabri 40 tonluk yekpare mermerden yapýlan sembolik lahtin yaklaþýk 7 metre altýndaki mezar odasýnda bulunuyor Türk milletinin
kalbine gömdüðü Atatürk, Selçuklu-Osmanlý kümbet mimarisine göre yapýlmýþ sekizgen þeklindeki mezar odasýnda "vatan topraðýnda" yatýyor.
Ölümünden 15 yýl sonra Etnoðrafya Müzesi'ndeki geçici istirahatgahýndan Anýtkabir'e nakledilen Ata'nýn naaþý, tahnit iþlemi çözülerek, Suriye'deki Caber Kalesi, Kore'deki Türk þehitliði, Selanik'teki doðduðu
evin bahçesi, KKTC ve illerden getirilen topraklarýn harmanlandýðý "vatan topraðýna" Ýslami usullere göre kefenlenerek ve yüzü kýbleye bakacak þekilde defnedildi. Ata'nýn kabrinin yer aldýðý mezar odasýna, Genelkurmay Baþkaný'nýn izniyle girilebiliyor.
ASLANLARIN SIRRI
Türk milleti için kutsal deðerlerle kuþatýlan Anýtkabir'deki her mimari unsur ayrý bir mana taþýyor. Ata'nýn kabrine ulaþan 262 metrelik Aslanlý
yolun sað ve solunda bulunan 24 aslan, "24 Oðuz boyunu" temsil ediyor. Türk kültüründe güç sembolü olduðu için seçilen aslan figürlerinin çift olmasý milletin "birlik ve bütünlüðünü" vurgularken, aslanlarýn kedi gibi yatar pozisyonda olmasý ise bu büyük gücün "barýþseverliðini"
sembolize ediyor. Ziyaretçilerin de kabrin manevi atmosferine ayak uydurmaya yönlendirildiði Aslanlý yolda, taþlar Ata'nýn huzuruna çýkanlarýn "baþlarýnýn öne eðik" olmasý için 5 santimlik çim boþluðu býrakýlarak döþenmiþ.
Depreme karþý dayanýklý kýlmak için týpký bir geminin su altýndaki kýsmý gibi topraðýn içine yerleþtirilen Anýtkabir'de mozolenin iç duvar ve zemini en nadide mermerlerle kaplanýrken, tavanlarý renkli ve altýn
varaklý Ýtalyan mozaikleriyle süslenmiþ. Milli deðerleri temsil eden isimler verilen ve Selçuklu çadýr mimarisinin özelliklerini yansýtan bir mimariyle yapýlan 10 kule Anýtkabir'in siluetine ayrý bir deðer katýyor.
BAYRAK DÝREÐÝ ABD'DEN GELDÝ
Anýtkabir'in diðer unsurlarýnda olduðu gibi bayrak direði de çok özel... Anýtkabir'in 33,5 metre uzunluðundaki bayrak direðini 1946 yýlýnda Nazmi Cemal adlý bir Türk vatandaþý ABD'den gönderdi. 4 metresi kaidenin altýnda gömülü bulunan direðin 29,5 metresi görülebiliyor.
MÜZEDEKÝ ESERLER
Anýtkabir'deki Atatürk Müzesi de Ata'nýn doldurulmuþ köpeði Foks'tan týraþ takýmlarýna, bastonlarýndan aldýðý çok özel hediyelere kadar özel hayatýný yansýtan pek çok nadide parçaya evsahipliði yapýyor. Ata'nýn anne ve babasýnýn fotoðraflarý, Türkiye Cumhuriyeti'nin verdiði eski
yazý ve Latin harfleriyle basýlmýþ iki nüfus cüzdaný, Göðsünde taþýmayý en çok sevdiði madalyalardan biri olan 1917'de Sultan 5. Mehmet Reþat'ýn verdiði altýn imtiyaz madalyasý, Sovyet Mareþali Voroshilov ve Ýran Þahý
Pehlevi'nin hediye ettiði deðerli taþlarla süslü kýlýçlar ve ince bir zevkin ürünü olan saatleri dikkat çekici parçalar arasýnda...
Atatürk'ün hem baston hem de tüfek olarak kullanýlabilen özel silahý, manevi kýzlarý Sabiha Gökçen ve Afet Ýnan'a hediye ettiði çok özel tabancalarýn da sergilendiði müzede, manevi kýzý Rukiye Erkin'e hediye ettiði, ancak bir mercek yardýmýyla okunabilen metal mahfazasý içinde mini bir Kuran dikkati çekiyor.
ETÝYOPYA KRALI'NIN ÝLGÝNÇ ÇELENGÝ
Milletvekili mazbatalarý ve 1927 yýlýnda yaklaþýk 5 günde okuduðu Nutuk'un orijinal metninin de yer aldýðý müzede, Etiyopya Kralý Haile Selasiye'nin 1967 yýlýnda Anýtkabir ziyaretinde mozoleye býraktýðý iki büyük gül dalýyla sembolize edilen gümüþ çelenk de en ilginç parçalardan
birisi... Anýtkabir'deki Atatürk Müzesi'nde ayrýca okumaya büyük önem veren Atatürk'ün özel kitaplýðýnda bulunan Türk ve Ýslam tarihi, dil, edebiyat, sosyal bilimler, bilim ve teknik konularýndaki Türkçe, Osmanlýca, Fransýzca, Ýngilizce, Almanca, Rusça, Arapça, Farsça, Slav dillerindeki toplam 3 bin 118 kitap da sergileniyor
|
|
|
